Choć dorosły człowiek przesypia 1/3 swojego życia, to nie jest to czas stracony. W czasie snu w naszym organizmie zachodzi wiele niezbędnych procesów życiowych.
Sen na dwie fazy: NREM i fazę REM. Faza NREM trwa od 80 do 100 min. Pierwszy etap to kiedy zapadamy w sen, maleje świadomość bodźców, zaczynamy mieć niespójne myśli, ruchy gałek ocznych stają się powolniejsze.
W następnym etapie nie reagujemy na bodźce, ale jeszcze na tym etapie bardzo łatwo się wybudzić. Kolejny faza to wchodzenie w REM i często zaczynamy śnić.
W fazie REM następuje zwiotczenie mięśni, następują częste i szybkie ruchy gałek ocznych, wzrasta ciśnienie krwi. Faza REM trwa około 15 minut. Cały cykl połączenia tych dwu faz w czasie snu powtarza się, i przebiega jak sinusoida od 4 do 5 razy.
Co dzieje się w naszym organizmie w czasie snu?
W czasie snu zachodzi wiele korzystnych procesów w naszym organizmie. W fazie snu głębokiego odnawiają się nasze komórki, tworzy się większość białek i wydzielają się hormony. Wytwarza się przede wszystkim hormon wzrostu oraz wydzielana jest melatonina.
Brak odpowiedniej ilości snu zaburza działanie tarczycy i wpływa na poziom hormonów sytości i głodu - leptyny i greliny. Dlatego też brak snu nie sprzyja osobom walczącym o szczupłą sylwetkę.
Sen jest zbawienny dla naszego ciała, gdyż zachodzą wtedy procesy „naprawcze” w organizmie. Nasz mózg intensywnie się regeneruje na poziomie komórkowym, usprawnia pracę szarych komórek, a w fazie REM następuje analiza i proces zapamiętywania i utrwalania w naszym mózgu.
W czasie snu następuje regeneracja mięśni, wątroba prowadzi proces oczyszczania z toksyn. Brak snu osłabia nasz system immunologiczny i nasza odporność spada.
Wydzielająca się w czasie snu somatotropina ma bezpośredni wpływ na proces wzrostu. Sen wpływa też na regulacje ciśnienia krwi i poziomu cukru. Osoby śpiące krótko są bardziej narażone na ryzyko choroby cukrzycowej.
Ile snu potrzebuje człowiek?
Ilość snu potrzebna człowiekowi zależna jest on wieku - niemowlę przesypia 80 % swojego życia, a człowiek dorosły potrzebuje od 6 do 8 godzin snu w ciągu doby. Im mniej śpimy tym gorzej funkcjonujemy w ciągu dnia i chorujemy.
Niedobory snu powodują zaburzenia myślenia, ograniczają możliwości zapamiętywania i koncentracji. Niedobory snu powyżej 48 h skutkują już bardzo poważnymi dolegliwościami zdrowotnymi.
Już nie tylko mamy zaburzenia nastroju, nerwowość i spowolnienie myślowe, ale następują fizyczne dolegliwości jak bolące stawy i mięśnie, czy zaburzenia widzenia. Chroniczny brak snu skutkuje wyczerpaniem organizmu, mogą pojawiać się halucynacje, myśli samobójcze, zapaść, a nawet śmierć.
Nie tylko ilość snu potrzebna dorosłemu człowiekowi w ciągu doby jest ważna. Ważny jest regularny rytm dobowy i stała pora snu. Oczywiście pojedyncze odstępstwo od godziny zasypiania nie zrobi nam żadnych szkód w organizmie, ale już ciągłe zaburzenia rytmu snu nie będą korzystne. Pora snu jest ważna dla naszego organizmu.
Fizjologicznie sen powinien przypadać na okres dobowej ciemności. Bodźce świetlne docierające do siatkówki wpływają na czynności w strukturach mózgu odpowiedzialnych za synchronizowanie wszystkich układów około dobowych ciała
Najkorzystniejszy sen jest przespany do północy. Od godziny 21 uwalnia się melatonina, która ułatwia zasypianie i poprawia jakość snu.
Zaburzenia biologicznego rytmu snu często spowodowane są przez korzystanie ze światła sztucznego, a w szczególności światła niebieskiego emitowanego z ekranów monitorów. Dlatego na godzinę przed porą snu wskazane było by unikanie korzystania z komputerów, żeby zapobiegać zaburzeniom w produkcji melatoniny.
Regulacja rytmu dobowego jest niezwykle ważna, aby przywrócić równowagę hormonalną. Ważne jest również aby 6-8 godzin snu, był w czasie ciągłym, tylko wtedy fazy snu mogą następować po sobie w prawidłowym rytmie.
Kilkukrotne drzemki w ciągu dnia nie zastąpią prawidłowego snu. Według najnowszych badań ustalony zbyt krótki czas snu powoduje szybsze starzenie się organizmu.
Przyczyny kłopotów ze snem i zasypianiem.
Co z tego, że wiemy już o korzyściach z dobrego snu, skoro mamy problemy z zasypianiem lub co gorzej budzimy się często w nocy. Tu warto by poznać przyczyny takiego stanu rzeczy i starać się w miarę możliwości je wyeliminować.
O zaburzeniach snu mówimy, kiedy kłopoty z zasypianiem i wybudzaniem się w czasie snu utrzymują się regularnie, lub pomimo odpowiedniej ilości snu wstajesz zmęczony.
Choć są „pigułki” ułatwiające zasypianie, to należy pamiętać, że tylko lekarz może przepisać takie leki w sytuacji kiedy nie można zdiagnozować i wyeliminować przyczyny nieprawidłowego snu. Jaki są najczęstsze przyczyny?
Jest około 80 różnych zaburzeń snu; bezsenność, zespół niespokojnych nóg, bezdech senny, parasomnia, narkolepsja. Nie zawsze łatwo zdiagnozować przyczyny nieprawidłowego snu Jedną z nich, banalną, a jakże powszechną przyczyną jest niewłaściwe łóżko: żle dobrany materac, zbyt twardy lub zbyt miękki, niewłaściwa poduszka itp.
Dlatego warto zainwestować w ten, jakże ważny, mebel w naszej sypialni. Równie ważne jest usytuowanie łóżka w sypialni: ta przestrzeń musi zapewniać poczucie bezpieczeństwa i spokoju.
Ważnym czynnikiem jest temperatura w pomieszczeniu. Zasadniczo zdrowiej spać w ciut niższej temperaturze, ale preferencje należy dostosować do własnych upodobań. Sypialnia powinna być dobrze wywietrzona, dopływ tlenu pomaga w zdrowym śnie.
Na sen wpływa też poziom hałasu - często jeśli w sypialni jest telewizor i partner ogląda programy w nocy lub za ścianą mamy hałaśliwych sąsiadów, to trudno się wyspać i konieczne są stopery do uszu.
Wymienione tu czynniki łatwo możemy wyeliminować, by cieszyć się zdrowym wypoczynkiem. Gorzej jeśli przyczyną zaburzeń snu są problemy zdrowotne. Do nich należeć mogą:
- choroby serca
- choroby płuc
- bóle o różnym podłożu
- zaburzenia nerwowe
- depresja
- stany lękowe
- przewlekły stres
- leki
- artretyzm
- choroba Parkinsona
Powodem kłopotów ze snem mogą być również zaburzenia hormonalne, a zwłaszcza uderzenia gorąca w okresie menopauzy. Czynniki wpływające też na jakość snu to stosowanie używek: alkohol, papierosy, napoje z kofeiną wypijane w godzinach wieczornych.
Trudności ze snem są charakterystyczne dla osób z nieregularnym rytmem dobowym, pracujący na nocną zmianę oraz stale podróżujący w różne strefy czasowe.
Starzenie się również wpływa na jakość i ilość snu. Wraz z wiekiem ludzie łatwiej się wybudzają, a czas snu w jego głębokiej fazie jest krótszy.
Jeśli pomimo właściwej higieny snu, to znaczy przestrzegania regularnej pory, stosowania prawidłowych nawyków żywieniowych, unikaniu kofeiny i używek na kilka godzin przed snem i uwzględnieniu właściwej przestrzeni do snu, dalej źle śpimy, powinniśmy prowadzić dzienniczek snu.
W dzienniczku notujemy godziny kiedy idziemy do snu, kiedy zasypiamy, ile razy się przebudzamy w ciągu nocy i ile godzin przesypiamy. Zapisujemy także naszą aktywność fizyczną, ostatnią porę posiłków przed snem, ewentualne drzemki w ciągu dnia oraz zażywane leki.
Z taką bazą danych lekarzowi łatwiej będzie postawić diagnozę i zaproponować leki regulujące sen. Więc śpijmy dłużej dla zdrowia, urody i dłuższego życia.
Administrator serwisu nie ponosi konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji z zakresu wiedzy specjalistycznej zaprezentowanej w serwisie ekup.pl.
